Wat is het stil in het Belmonte Arboretum!

Eric Minke

Toen u in april en mei een wandeling maakte in het park werd u verwelkomd met een waar vogelconcert, maar nu zingen af en toe nog een zwartkop of een winterkoning. Waar zijn al die vogels gebleven? De vogels die men tegenkomt zijn ook dikwijls flets van kleur of hebben een rafelig verenkleed. Na het broedseizoen breekt voor vogels een periode aan waarin het oude verenkleed wordt vervangen (ruien). Het is een normaal verschijnsel binnen de jaarcyclus en het ‘slecht uitzien” van de vogels is van tijdelijke aard.
Naast, dat veel vogels in het voorjaar de lange reis vanuit het zuiden hebben afgelegd, vergde de intensieve verzorging van de jongen ook veel van het verenkleed. Na het broedseizoen hebben veel vogels dan ook een vaal gekleurd verenkleed en zien er ook kaal of pluizig uit. De ruiperiode is dan ook de tijd dat de vogels weer in een goede conditie moeten komen voordat zij de lange terugtocht naar het zuiden aanvaarden of hier de winter moeten doorkomen. In de winter is een goed verenkleed belangrijk om warm te blijven.
Waarom die stilte?
In het voorjaar zingen de vogels uitbundig om een partner te lokken en later in het seizoen om het territorium te verdedigen. Nu de hele broedcyclus is voltooid en de jongen zijn grootgebracht heeft zingen nog weinig zin. Ten tweede zijn vogels in de ruiperiode extra kwetsbaar voor vijanden, omdat zij minder goed kunnen vliegen. Het devies is dan ook om zo min mogelijk op te vallen, want een zingende vogel hoort de vijand ook. In de winter willen vogels nog wel eens hun schroom verliezen en zich buiten de dekking begeven omdat er minder aanbod is aan voedsel. In de zomer is het voedselaanbod veel groter, waardoor zij zich minder bloot hoeven te geven.
Hoe lang duurt deze periode?
Bij veel zangvogels gaat de vervanging van het verenkleed heel geleidelijk en duurt ruim een maand. Bij eenden en veel andere watervogels duurt de ruiperiode maar enkele weken, omdat zij in deze korte tijd alle veren vervangen. De vogels zijn dan erg kwetsbaar voor vijanden omdat zij nauwelijks kunnen vliegen. De vogels zijn dan ook op open water te vinden waar zij onbereikbaar zijn voor vijanden.
In het najaar zien de vogels er weer mooi uit en zijn geheel klaar voor de lange reis naar het zuiden of de naderende winter. De vogels zullen dan ook weer meer te zien zijn.

glanskop
foto: Mart Spijker

winterkoninkje
foto: Jan Wennekes